Mustafa MUTLU


Yaylalarımıza Sahip Çıkalım

Yayla Göçü ile gelen Folklorumuz


Bölgemiz insanı geçmişten günümüze geleneksel yerleşim tarzı olan ve hayvancılık için kışla ve yayla olarak hayatı kolaylaştırmayı keşfetmiştir. Kışın Köyde yaşayan insanlar yazın havaların ısınması, sıcak ve sineklerden korunmak için, çayırların ot vermesi amacıyla ve meralarda otlatmak için yaylalara göç etmekteydi. Köyden yaylaya ve yayladan köye göç sırasında ara konaklamaların yapıldığı Mezralar da ilkbahar ve son bahar için tercih edilen mekânlar olmuştu. Bu göç kültürü ekonomik açıdan zorunluluktan doğmakla beraber sosyal bir etkinlik şöleniyle de süslenerek kendi başına bir kültürü doğal olarak ortaya çıkarmıştır. Folklorumuzun en önemli figürleri de göç ile ortaya çıkmıştır. Yol Havası, Horon, Atışma Türkü gibi folklor kültürü bu göçlerin yapılışı sırasında yol boyu yapılan sosyal etkinlikler olarak kuşaktan kuşağa aktarılmıştır.

Yaşam şartlarının değişmesiyle Köy Hayatından kaçarak insanlarımız hızlı bir şekilde şehirlere göç ederek Köy Hayatı ve Yayla Göçü kültürü kesintiye uğratılmış ve son kuşağa iletilememiştir. Yaylalarda çarpık yapılaşmalar; ahşap otantik yayla evleri yerine betonarme binalar dokuyu bozmuş ve geleneksel yayla yapısı kaybolmuştur. Doğa güzelliği, folklorumuz, organik tarım ve hayvancılık sona ermiştir. Tamamen villa kültürü ortaya çıkmıştır.

Yukarıda saydığım tüm olumsuz gelişmelere dur demek yerine devletten de bir darbe yöre kültürüne gelmektedir. Bir taraftan ´´Yeşil Yol´´ projeyle dağları birleştirip yabancılara cazip hale getirilmek istenen yaylalar, diğer yandan yıllardır koruyan, kollayan ve sahip çıkan vatandaşa yasaklanan bir anlayış. Güçlü sermayenin otelleştirip turizm bahanesi ile işgal edeceği öz yaylalarımızda yüz yıllardır sahip çıkan yöre halkına var olma yasaklaması anlaşılır gibi değildir.

Köy ve Yayla Kültürünün korunması, yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması için iki aşamalı mücadele verilmesi kaçınılmazdır. Birincisi kötü yapılaşmaya dur demek, ikincisi de devletin yabancı sermayeye sunarak yaşayan kültürümüzü tamamen yok etmesidir.

Mustafa Mutlu

Ocak 2016

Çaykara Gündem