Çaykara denince, akla ilk önce, göç geliyor. Dalları fırtınada kopmuş bir ağaç gibi her dalımız bir sınır boyunda, her yaprağımız bütün dünyaya savrulmuş. Bazen yoksulluktan, bazen afetlerden yaşanan hüzünlü göçler bu coğrafyada yaşayanların kaderi olmuşçasına, sıla ne yana düşer, gurbet ne yanda? Nerdeyim, nasılım? Bilmiyorum dercesine.
Aslında her dönemde Çaykara'da fakirlik ve yoksulluktan dolayı göçler yaşanmıştır. Ama toplu olarak yaşanan göçler bir başkadır. İlçemiz özellikle değişik dönemlerde sel felaketlerine maruz kaldı. 29 Temmuz 1929 tarihindeki büyük sel felaketi, 134 kişinin hayatını kaybetmesiyle neticelendikten sonra yörenin yarıdan fazlalık kısmı kullanılmaz hale gelmiştir. Bu selle beraber Maçka, Bayburt, Erzincan'ın Tercan ve Çayırlı ilçelerine ve Muş'a göç veren Çaykara ve Dernekpazarı, 1940'lü yıllarda da Suluova'ya, 19 Mayıs 1959 tarihli sel felaketi ile Hatay'ın Kırıkhan ilçesine, 1963 yılında Van'ın Özalp ilçesine, 1967 yılında Bursa'nın Orhangazi ilçesine, 1973 yılında Gökçeada'ya ve Trabzon merkeze bağlı Pelitli köyüne, 1974 yılında Kıbrıs'a, toplu göçler vermiştir.
Biz burada 1959 yılında meydana gelen sellerde zarar gören (Zeno) Ulucami, (Şur) Şahinkaya, (Fotinos) Kabataş köylerindeki vatandaşlarımızın göç etmek zorunda kaldıkları Hatay Kırıkhan İlçesinde kurdukları yeni bir Çaykara'dan bahsedeceğiz.
Devletin öncülüğünde 1960 yılında Hatay Kırıkhan'da başlanan meskenlerin yapımı 1964 yılında tamamlanır. 1964 yılında tarla ve meskenlerin kuraları çekilir ve 1965 yılının sonunda Çaykara'dan Kırıkhan'a göçe karar verilir. Selden zarar gören üç köy halkından; Ulucami`den 185 hane, Şahinkaya`dan 179 hane ve Kabataş köyünden 44 hane olmak üzere 1965 yılında Kırıkhan ilçesine 408 hane olarak göç ederler.
Hiç bilmedikleri yaklaşık bin kilometre uzakta farklı kültürün olduğu Kırıkhan'da kendilerine tahsis edilen o dönemin modern evlerde yeniden bir hayat mücadelesi başlar. Bazen karamsarlık, bazen umutla başlanan bu yaşamda kendilerine verilen her hane için 25 dönüm verimli topraklarda, pamuk ve buğday ekilerek hemşerilerimiz için önemli bir gelir kaynağını olmaya başlar.
Uzun soluklu mücadele sonunda nerede ise yarım asır önce başlayan ve günümüze kadar devam eden süreçte çok şeyler değişti. Karadeniz insanının azim ve çalışkanlığı her yerde olduğu gibi Hatay Kırıkhan'da mucizeler yarattı.
408 evler mahallesini ilk görenler, buranın tipik bir Karadeniz Mahallesi olduğunu hemen anlar. Tamamen yeşil alana bürünen mahalle içinde dört modern Camii, Müdürlüğünü Şahinkaya köyünden Zihni Özdil'in yaptığı İlköğretim okulu, Muhtarlık binası, S.S.408 evler sulama kooperatifi binası, içinde her türlü etkinliğin yapıldığı, salonu, bilgisayar ortamında kurslar verilen birçok odası bulunan Karadenizliler dernek binası, derneğe ait bir adet futbol halı sahası, Endüstri Meslek lisesi ve hemşerilerimizin Cenazelerini tek bir yerden kaldıracakları modern bir şekilde inşa ettikleri mekânı bulunan büyük bir yerleşim alanı olan yeni bir Çaykara ortaya çıkardılar.
Bütün bunlar yapılırken tabiî ki nüfus yerinde durmuyor. Göçten göç olmasına rağmen, 408 hane olarak buraya gelen aileler,1000 haneye çıkmış ve Kırıkhan'ın her yerine dağılmış. Bu güne tek 5000 üzerinde nüfusa sahip, 100'ün üzerinde şehrin en etkin esnafları Çaykara'lı olan, Kırıkhan ekonomisinin %60 elinde tutan büyük güç haline geldiler.
Yaptığımız araştırmaların birde hüzünlü yanı var. Ata toprağından bin kilometre uzakta Kırıkhan'ı kendilerine vatan seçtikleri yerde 408 aile reislerinde 364 kişi hayata veda etti. Geride sadece 44 kişi hayatta kaldı. Ne garip değimli?
Vefat eden büyüklerimizin Anneleri ve Babalarının mezarları Çaykara'da, kendilerinin gurbette vatan seçtikleri yerde, hayat şartları insanımızı hem yaşarken, hem de öldükten sonra her bir tarafa dağıttı.
İki dönemdir Kırıkhan'da 408 evler mahallesi muhtarlığını yapan Muhtar Ahmet Üstünbaş şunları söylüyor.
1959'da Çaykara'da bir sel oldu biliyorsunuz. o sel nedeni ile Çaykara'dan 3 köy zarar gördü (Zeno) Ulucami, (fotinos) Kabataş, (Şur) Şahinkaya köylerinden iskan edilme kararı alındı. Devlet bu köylere birkaç yer gösterdi, fakat Kırıkhan olarak karar verildi. Tarlalar 1964 yılında teslim edildi. Evleri de 1965 yılında geldik teslim aldık.1965 yılında evleri teslim aldığımızda Buradaki evlerin yapımı Kırıkhan'ı en modern evleri olarak yapılmıştı. Hatta Türkiye de iskân evlerinin en moderni olarak yapılmıştı. Ama bahçelerimiz taşlık durumda idi. O tarihten beri muhtarlık yapanların çoğu rahmetli oldular çok çalıştılar buraların bu hale gelmesi için. O bahçeleri verimli duruma getirdiler. Gördüğünüz gibi ağaçlandırdılar. 1965 yılında Çaykara'dan Ulucami köyünden 185 hane, Şahinkaya köyünden 179 hane, Kabataş Köyünden 44 hane olmak üzere 408 hane buraya geldik. Bizim buraya gelişimiz babamın buraya gelmesi ile oldu bende daha sonra 1986 tarihinde tayinle geldim memurdum. Buralara gelmemiz Kırıkhan'ın çehresini tamamen değiştirmiş oldu. İnsanlarımızın çalışkanlığı ve araştırma ruhu her yere yansıdı. Kırıkhan da ilk 9 katlı bina Ali Baştürk tarafından yapıldı. Burada tek katlı binalar vardı. İlk fabrika Hasan Güven tarafından inşa edildi. Hala da çalışıyor. Kırıkhan da bulunan üst düzey tüm esnaflar tamamen Çaykaralıların elinde . Bu durum bizi gururlandırıyor. Aslında burada yaşayanları da gururlandırdı. Çünkü bizden yararlandılar. Aslında Kırıkhanlılar biz gelinceye kadar tarlalarda kazandıklarını soğuk oluk denilen bir yerde yerlerde. Bizler çalışarak artırarak bu noktaya geldik. Karadenizliler olarak onlar bizden çok örnek aldılar. Biz geldikten sonra onlarda para artırmanın yollarına baktılar. Burada bizden sonra zengin olan Kırıkhanlılar bizi örnek alarak zengin oldular. Onun için herkes bizden memnun. Memnun olmayan bizi çekemeyen takım varsa da onlar azınlıkta. Bizim Kırıkhan'a gelişimiz fayda sağlamıştır. Kırıkhan'ı büyütmüştür ve yüceltmiştir.
Kırıkhan'da bizimle ilgili olarak Kanatlı Caddesi, hasça caddesinde Kırıkhan'ın ekonomisini yönlendiren üst düzeyde 100 ün üstünde, esnaflarımız var. Bizim burada ekonomik gücümüz olmasaydı burada söz sahibi olmamız mümkün olmazdı. Kırıkhan faizcilik memleketi idi. Biz buralara geldikten sonra ekonomide söz sahibi olduktan sonra en alt seviyeye faizcilik düşmüştür. Bu şekilde bir çok insanı faiz batağına düşmekten kurtarmışlardır.
Yarım asır buradasınız.Kendinizi Kırıkhan'lı olarak hissediyor musunuz?
Çok ilginç bir soru? Burada evlenen ve dede olanlar var. Şu anda 45 yaşında olan insanlar burada doğmuş ve büyümüşler. Dede olmuşlar. Bunların arasında Çaykara'yı tanımayan var olmasına rağmen nerelisin? Karadenizliyim. Nerelisin? Çaykara'lıyım diyor. Siz ne yaparsanız yapın bu insanlar nereye giderse gitsinler memleketlerini unutamazlar. Ama burada sıkıntılarda var. Mesela burada bize Karadenizli laz diyorlar hala Kırıkhan'lı olamadık. Bakın burada biz 408 hane olarak geldik ama şu anda 1000 haneyi geçmiş durumdayız. Kırıkhan'ın 16 mahallesine dağılmış durumdayız. Nüfusumuz şu anda 5000'in üstündedir.
Kültürümüzü yaşaması için neler yapıldı?
Burada genelde kültürümüzü yaşatmaya çalışıyoruz. Burada Karadenizliler derneğimiz var. Okullarımızda genel kültür olarak folklorumuzu canlı olarak ayakta tutuyoruz. Miniklerde ilköğretim çağındaki Çocuklarımıza Karadeniz oyunlarını ekipler kurarak yaşatıyoruz. Kemençemizi yaşatıyoruz. Kavalı ise Kerim Aydın'ın kasetlerde çalarak dinliyoruz burada kendisine selamlarımı iletiyoruz. Kültürümüzü yaymak için elimizden gelen gayreti sarf ediyoruz.
Buradaki düğünleriniz nasıl oluyor.
Bakın buraya geleli 50 yıl oldu. Biz buraya geldiğimiz 10 yıl içinde kız alış verişi yapmadık. Yanı çekindik acaba biz buralara kalabilir miyiz diye. Ama on yıl sonra kız aldık kız verdik. Nerede ise 2 evde ya kız alındı ya da verildi. Yani düğünlerimiz karma olduğu için kendi istediğimiz gibi olmuyor her iki kültürün karışımı şeklinde yapılıyor. Yanı sadece Karadenizliler gibi düğün yaptığımızı söyleyemem.
Yemek kültürümüzü burada yaşatıyor musunuz?
Burada, Arpa Çorbası, korkot Çorbası, Lahana Çorbası, Turşu hala yapılıyor. Bakın benim İlk eşim vefat etti. İkinci eşim buralı olmasına rağmen bu saydığımız yemekleri çok güzel bir şekilde yapıyor.
Burada yaşayan hemşerilerimiz Çaykara'yı nasıl görüyor?
Bunu sorduğunuz için çok teşekkür ederim. Bakın bir emekli öğretmenimiz Çaykara Şahinkaya'da bir bayram yaptı ve orada ağladı. Kendisine yabancı muamelesi yapıldı ve duygulandı. Bakın Kırıkhan'da bizi yabancı görüyorlar ama asıl önemlisi Çaykaraya Köylerimize geldiğimizde de orada bizi yabancı görüyorlar. Biz bu duruma düştük. Biz burada göç edenler Çaykaraya gittiklerinde kendi aralarında samimi ve dostluklar kuruyorlar orada kalanlar maalesef biraz ilgisiz ve yabancı gibi davranıyorlar.
Bakın ben Çaykara'da kaldığım zamanlarda çok hizmetlerim var. Çaykara dergisini rahmetli Numan Bakkaloğlu ile çıkardık, Sporda Çaykaraspor'un kurucusu ve onursal başkanlığını yaptım. Yaptıklarımız saymakla bitmez ama 15 yıl sonra gittiğim köyümde inanın bir yabancı gibi davranışlarla karşılaştım. Bu beni inanın çok üzdü. İşte bu anlattıklarımı Kırıkhan da olan tüm hemşerilerimiz yaşıyor. İnanın en fazla bu yaklaşımlar bizleri yaralıyor, hasretlik çeken vatanından uzakta kalan bizleri hüzne boğuyor.
Cenaze ve Mezarlık konusu nasıl çözdünüz?
Biz buraya geldikten sonra her aile Kırıkhan şehir mezarlığından kendine mezarlıklar aldı. Definlerimiz orada oluyor. Kendimiz has çevrilmiş mezarlıklar. Eskiden cenaze olunca herkes kendi camii önünde cenaze namazını kılardı ve burada bizler 408 evler olarak bir kopukluk hissetmeye başladık. Bir gün aynı anda 3 tane cenazemiz oldu farklı ailelerden biz bunu bütünleşme konusunda fırsat bildik, Ulucami'den 2, Şanınkaya'dan 1 kişi olmak üzere. ailelerine gittik bu cenazelerin bir yerde kılmasını rica ettik ve kendileri kabul ederek Esentepe Kur'an kursu denilen yerde birleştirdik namazlarını orada kıldık o zaman bahçe halinde idi ama şimdi cenaze kılınan yer olarak yapıldı. O tarihten beri cenazelerimiz ortak olan bu mekânda kılınıyor ve insanlarımız burada toplanıyor.
Dünyadaki Çaykara'lılara mesajınız varmı?
Ben Çaykara'da 24 yıl kaldım gerek öğrencilik gerekse memurluk dönemi olarak. Çaykarayı ve Çaykara insanını seviyorum. Çaykaradan yetişmiş ve ekonomik olarak üst düzeye çıkmış insanımıza sesleniyorum. Dışarıda işsiz olan Çocuklarımızın Çaykaraya dönmesini sağlamak için oralara bir yatırım yapsınlar. Bu servet kimseye bakı kalmıyor. Birçok zenginimiz vardı Türkiye'nin zirvesine çıkmış ama şimdilerde sıfıra indiler. Şu anda zirvede olan Çaykaralı işadamlarımız var. Türkiye'de 100'ün içine giren Çaykaralı zenginlerimiz var. Bunlara özellikle bir büyük olarak istirham ediyorum. Servet gelip geçicidir ama eserler baki kalıcıdır. Çaykara'da kalıcı iş yatırımlar yapsınlar. İnsanımızı oralara bağlayacak yatırımlar yapsınlar. Çaykaramızı bir köhne durumundan çıkartacak, Küçük olan sahasından büyütülecek bir şekilde yerler vardır oralarda, yatırım yapacaklarını bekliyoruz. Bu vesile ile dünyanın her yerindeki Çaykaralılara selamlar ve hürmetler sunuyorum. Çaykara Gündem Gazetesi olarak buralara kadar gelip bizlerin duygularına tercüman olduğunuz içinde size de teşekkür ediyorum, dedi.
Merkezi Kırıkhan'da bulunan Hatay Karadenizliler Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı işadamı Numan Bölükbaş görüşlerini açıklıyor.
Hatay Karadenizliler Derneği yaklaşık 20 yıl önce kuruldu ama faaliyeti yoktu. Genel merkezi Kırıkhan'da olan derneği biz 4 yıl önce devraldık ve faaliyetlerimize başladık. Öncelikle faaliyetlerin yapılacağı dernek binasını oluşturduk. Dernek olarak şimdiye kadar yaptığımız iş olarak üniversite öğrencilerine burs veriyoruz. Fakir ailelere yardım ediyoruz. Evlerindeki eksikleri tamamlıyoruz. Hasta olanlara yardım ediyoruz. Ayrıca derneğimiz içinde çeşitli kurslar düzenleyerek etkinlikler yapıyoruz. Derneğimizin içinde her türlü imkânlarımız var.
Karadenizliler olarak burada kültürümüzü yaymak için bir folklor ekibi kurduk. Bu folklor ekinini Adana, Mersin. Gaziantep ve Diyarbakır illerine göndererek bu illerde olan derneklere yardımcı oluyoruz. Derneğimizin şu anda 427 üyesi bulunuyor. Biz kültürümüzü devam ettirme adına her yıl geleneksel olarak düzenlediğimiz Karadenizliler günümüz var. Burada Karadeniz sanatçıları davet ederek hemşerilerimizi bütünleştiriyoruz. Bu etkinlikleri canlı olarak televizyonlarda yayınlıyoruz. Karadenizlinin gittiği yerlerde kimliğini kaybetmesi mümkün değildir. Ben her yıl 10 sefer Çaykara'ya gidiyorum. Biz burada çoğunluk olarak kültürümüzü bozmadık. Ben doğma büyüme burada yaşıyorum ama konuşmam hala Karadeniz şivesi.
Karadenizlinin bir özelliği var. Bulunduğu yerde ekonomiyi ele alırsa sıkıntı yaşamıyor. Kırıkhan'da Kültürel konusunda yerli halkla sorunlarımız kalmadı. Onlara kız verdik ve aldık. Aslında burada yaşayan Çaykara'lıların hepsi mutlu.
Ama bakın ben Kırıkhan'da şirket çalıştırıyorum. Ayrıca Adana'da şirketimiz var. Ama ben çocuklara diyorum ki, beni birkaç sene sonra emekli edin ve Çaykaraya gönderin. Ben oraya yerleşeyim. Özlemim bu işte. Her şeyi anlatıyor sanıyorum söylediklerim. Bu daha uzun anlatılmaz. Bakın Çaykara'dan 3 yaşında geldim ama oraya gidince huzur buluyorum.
Ayrıca Karadenizlilerin bulunduğu yerlerde en büyük kaynağın dürüst ve çalışkan olmalarıdır. Bu böyle devam ederse hiç bir şey olmaz. Bakın bir şeyi hatırlatmadan geçmeyeceğim. Çaykaralı dünyanın her yerinde başarılı işadamı vardır. Ama maalesef Çaykara'mız gelişmemiş. Çok geri kalmış ve sürekli göç veriyor. Nedense başarılı işadamlarımız Çaykaraya yatırım yapmıyor.
Ben tüm dünyadaki Çaykara'lıların başarılı olduklarını inanıyorum. Bu başarılarını devam etmesini istiyorum. Ayrıca herkese selam ve sevgilerimi iletiyorum, dedi.
Kırıkhan'a göç eden ve şu anda Kırıkhan Kaymakamlığı yazı işleri müdürlüğünü yapan Muhammet Şahin konuşuyor.
1960 öncesindeki ilk planlamada buraya göç etme söz konusu değildi. Samsun Bafra arasında bir devlet çiftliği vardı orada planlama yapılıyordu. 1960 ihtilalın den sonra hükümetin kararı ile buraya yerleştirilmesine karar verilmiş, Farklı bir kültür, farklı bir bölge, 1000 kilometre uzaklığa bir yere geliyor vatandaşlarımız. Ben Çaykara'da Göçü ortaokul 2 sınıfta yaşadım. Hemşerilerimizin buraya gelmeden önce herkesin bir merak ve sıkıntı içinde acaba gitmesek hakkımız elimizden alınır mı? Gitsek orada uyum sağlayacak mıyız, bütün bunlar düşünülerek öncelikle buralara temsilci gönderildi. O zaman vekâletle arazılar ve evlerin teslim alınma imkânı vardı. Gelenlerden haber beklediler. Haberleri alanlar kendi imkânları ile araba tutanlar gelmeye başladı burada bir anda toplu bir göç olmadı. Yavaş yavaş buralar 408 hane şenlendi. Buraya İlk geldiğimizde şu mahallede gördüğünüz yeşillik yoktu. Kuru sokaklarde yapılmış evler başka hiçbir yeşil alan yok belki alıştığımız için öyle geliyordu. O zaman o kadar büyük sıcaklar vardı ki buralarda dayanmak mümkün değil. Ayrıca ödenemde teknoloji gelişmiş değil klima yok, tarlalar yaklaşık 23 kilometre uzaklıkta evlerde buzdolabı yok fakir olarak buralara geldik, kimsenin parası yok. Fakat kısa bir şekilde buralara uyum sağladık. Çok şükür aradan 10-15 yıl geçtikten sonra diyebilirim ki Kırıkhan ekonomisine bizler sahip olduk. Ortalama 20 dönüm tarlalardan elde ettiğimiz gelirleri değerlendirip Kırıkhan da ticaretin nerede ise %60 sine sahip oldular. Kırıkhan çok değişik bir yer hani derler ya 72 tip insan burada nerde ise 30 türü vardır. Burası göç alan bir şehir, Güneydoğudan Bulgaristan'a kadar burada her türlü geçmen vardır. Bu toplum içinde Karadenizliler bir bütünlük halinde eski alışkanlıklarını, örf ve adetlerini yaşayarak buralara geldiler. Ama maalesef son 10 yıldan beri buradan göç vermeye başladık. Nerede ise %50'ye yakın göç oldu buradan.
Nedenleri tarıma dayalı geçimin artık sona ermesinden kaynaklı. Türkiye şartları bunu gerektiriyor. Yıllar önce 20 dönün araziyi bir aileyi idare ediyordu ama şimdi buraya göçten sonra 4 kuşak olmaya başladık artık arazı bölünmüş dolayısı ile insanımıza cevap veremeyecek duruma gelindi.
Diğer yönden burada ekonomik olarak güçlenen bazı esnaflarımız buraları terk etti. Ayrıca okuyan buralara kalmadı dağıldı gitti. Yinede burada şükürler olsun çok ciddi bir bütünlük ve işbirliğimiz var burada. Kötü günde iyi günde hepimiz bir araya geliyoruz. Burada önce bir sıkıntımızı anlatayım. Burada bize Lazlar derler. Buranın yerlileri bizi yabancı görüyor. Maalesef memlekete gidiyorum Kırıkhanlılar geldi diyorlar. Biz ne İsa'ya yaranabildik ne de Musa'ya inşallah Hz.Muhammed'e yaranacağız.
Biz şu anda şunu kabul ettik. Eskiden kız alıp vermezlerdi. Fakat şimdi kızda aldık, kızda verdik. Memleketin doğduğun yer değil doyduğun yerdir felsefesini göre burası da memleketimizin bir toprağıdır. Biz burada kalmaktan son derece gurur duyuyoruz. İmkânımız varsa kalacağız buralarda dostluklar ve arkadaşlıklar edindik. Burada açık söyleyeyim memnunuz hayatımızdan.
Memleket garipliği var ya! Bu bizi bitiriyor burada. Ben bir hafta oldu Çaykara'dan geleli akşam yatarken yine orayı düşünüyorum ne zaman gideceğim diye. Burada her 10 vatandaşımızdan en az 7 tanesi Çaykaraya ziyarete gider. Son olarak şunu söylemek isterim. Çaykaralılara Belde-i Mübarekeyi unutmasınlar sıla-i Rahim'i unutmasınlar. Mezarlarını unutmasınlar. Tüm Çaykara'lılara selamlar olsun, dedi.
408 evler mahallesinde bulunan Şahinkaya Camii imam hatip-i Yahya Şahin şunları söylüyor.
1990 yılından beri Kırıkhan 408 evler içinde kalan Şahinkaya camiinde görev yapıyorum. Memleketten uzakta burada ikinci bir çaykarada görev yapmak inanın çok güzel ve gurur verici bir duygu. Başladığım günden beri en ufak bir sorun yaşamadım. Cemaatim kendi köylüm olmasına rağmen Kendi köyünde ve mahallesinde görev yapmak bir imam için en zor olan bir görev olmasına rağmen. Ben burada tüm hemşerilerimi bütünleştirici ve birleştirici olarak baktım. Halada bu şekilde devam ediyorum. Aynı zamanda burada bütün mahallenin cenazeleri ile düğünleri ile ilgilenirim burada 408 evlerde olan cemaatin takdirini kazandık. Bundan da gurur duyuyorum.
Benim buradaki cemaatimin yarısı Kırıkhanlılarda var. İlk zamanlarda küçük kültür farklılıkları yavaş yavaş kapanmaya başladı. Ayrıca burada 408 evlerde bulunan hemşerilerimizin cenazelerini kılmak için bir yer yaptık. Tüm hemşerilerimizin cenazeleri burada kılınır. Burada ayrı gayrımız yoktur. Çok güzel bir bütünlük ve birlikteliğimiz var hemşerilerimiz arasında. Bu güzel ve huzurlu günlerimizi beraberce geçiriyoruz.
Dünya üzerindeki tüm Çaykara'lılara şunu söylemek istiyorum; Birbirimizden kopmayalım. Her ne kadar uzakta olsak ta günümüzdeki teknoloji bizi yakınlaştırabiliyor bunu kullanalım. İnsanlarımız gönül birliği içinde birbirlerine bağlı olmaları lazım. Yani burada köy farkı gözetmeksizin her insanımıza sahip çıkarak. Yani nerede olursa olsun bir Çaykara'lının başına bir şey olsa herkes tarafından sahip çıkılması gerekmektedir. İyi günde Kötü günde birbirimizi hatırlarsak inan ki bu birlik ve beraberlik sonsuza kadar devam edecektir inşallah. Kırıkhan'a kadar gelip bizleri buralarda hatırlattığınız için sizlere de teşekkür ediyorum, dedi.
S.S. 408 Evler Sulama Kooperatifi
Kırıkhan'da kendi binasında ziyaret ettiğimiz kooperatif başkanı Mahmut Birincioğlu, yönetim kurulu üyeleri, Seyfullah Solaklı ve Mehmet Şahin hazır bulundu. Kendileri tarafından verdikleri bilgilere göre.
1965 yılında, Çaykara İlçesinin Şahinkaya(Şur), Ulucami(Zeno) ve Kabataş(Fotinos) köylerinden 408 hane olarak Hatay İli Kırıkhan İlçesine sel ve heyelan nedeniyle iskân edilmis olup gelen 408 haneye istinaden devlet tarafından Amik Ovasında verilen arazilerin sulanma ihtiyacından dolayı 408 Evler Mahallesi müteşebbisleri tarafından sulama amaçlı kurulmuş bir kooperatiftir.
Sulama kooperatifi toplam 9.600 dönüm araziyi münavebeli olarak sulamaktadır. Kırıkhan Tayfur Sökmen Caddesi üzerindeki arsasından 277 metrekare alan üzerinde kurulan binada büro faaliyetlerini sürdürmektedir. Ayrıca tarlaların bulunduğu mevkide 2 dönüm yer hazineden kiralanarak bu arsanın 500 metrekaresi kapalı alan haline getirilmiş olup bu bina şantiye olarak kullanılmaktadır.
Arazilerin bulunduğu sahamızda 14 adet sondaj kuyusu bulunmaktadır. Sondaj kuyularının derinliği 350 ile 550 metre arasında değişmektedir. Bu kuyulardan 78,90 ve 100 HP lik dalgıçlarla su çekilmektedir. Dinamik su seviyeleri bazı kuyularda 120, bazı kuyularda 140 metre civarındadır. Sulama sezonu yazın 3 ay devam etmektedir. Bunun dışında üyelerin yıl boyunca sürek ve nakliye işleri yapılmaktadır. Kooperatifin 359 kayıtlı üyesi bulunmaktadır.
Kırıkhan'da 1965 yılında göç eden ilk kuşak olarak Kırıkhan'a gelen Abdurrahman Orhan konuşuyor
Ulucami sürmeli mahallesinden 1962 de buradan geldik tarlaları aldık. Kendim Kırklareli Babaeski'de işadamı idim ö dönemlerde. 1977 yılana kadar Babaeski de kaldım. İşimin bozulması nedeni ile 4 Çocuğumla birlikte daha önce Kırıkhan da devletin verdiği ev ve araziye sahip çıkmak için buraya geldim 408 evlere. Halen buradayım ama 4 Çocuğum yine buradan tekrar göç ettiler. İki Bursa'da diğerleri İstanbul'da. Bizim yaşamımız bu. Ben Çaykara'dan göç etmiş bir aile olarak Kendimi Kırıkhan'da çok mutlu hissediyorum. Kendimi de Kırıkhanlı kabul ediyorum. Annem burada mezarı, ağabeyim burada, ayrıca Çocuklarıma vasiyet ettim Ölürsem kesinlikle Kırıkhan'a getireceksiniz diye. Aslında Benim Çaykara'da, Bayburt'ta arazım var. Ne (Zono) Ulu Cami köyünde nede Bayburt'a kalırım buralarda ölsem yinede cenazem Kırıkhan'a gelecek diyorum. Ben buraları seviyorum. Çocuklarımda buralara gelmesini istiyorum.
Çaykara'daki hemşerilerimin hepsine teşekkür ediyorum. Bizi Çaykara'daki köyde yabancı gözü ile bakıyorlar. Biz buradan giden farklı köylerden olsak ta buluşuyoruz kardeş gibi oluyoruz ama köylerimizde bizi yabancı görüyorlar buda bizleri üzüyor tabiî ki. Ama yinede onlara saygı duyuyoruz, dedi.
KIRIKHANDA ÇAYKARA`LI ESNAFLAR KONUŞUYOR
Engin Giyim mağazası sahibi Engin Şahin duygularını şöyle ifade ediyor.
Kırıkhan'a göç edenlerden Şahinkaya Köyünden 3 dönem AKP'den İlçe başkanyardımcılığı yapmış siyasetin içinde aynı zamanda işadamı olarak düşünceleri şöyle; Dünyada iki toprak parçasını çok seviyorum. Birincisi Kâbe, ikincisi ise Hatay toprakları bu topraklara bu kadar haşir neşir oldum. Özümüzü kaybetmeden gelenek ve göreneklerimizden en ufak tavız vermeden bu topraklar bizi bağrına bastı. Bu halkı ve Kırıkhan'ı çok seviyorum. Karadeniz'de bağrından koparılmış bir baba'nın Çocuk sevgisini nasıl ifade ediyorsa uzaktaki Çaykara bizim için o değerdedir. Çaykara için her gün yanıp tutuşuyoruz. Tüm çaykaralılara selamlar olsun,dedi.
Hatay Vestel Bölge bayii Demirhanlar Ticaret İnşaat Müteahhitlik adına Sezgin Demirhan Şunları söylüyor;
1965 yılında göç etmiş bir ailenin Çocuğu olarak Çaykara insanını buralarda en iyi bir şekilde temsil ediyoruz. Gerek ekonomik gerekse sosyal olarak en etkin yerlere geldiğimizi düşünüyorum. Karadeniz kültüründen en ufak ödün vermeden geldiğimiz bu noktada amacımız her konuda daha ileriye gitmek olmalıdır. Buradaki hemşerilerimiz birçok sivil toplum kuruluşlarında görev almaktadır. Bende burada Kırıkhanspor başkan yardımcılığını yapıyorum. Tüm hemşerilerimize selamlarımı iletiyorum,dedi.
BOSCH Kırıkhan Bayii-Terzioğlu Ticaret
Niyazi Terzioğlu, Kırıkhan'da 27 yıllık esnafım. Ne kadar hasretlik olsa da karnımız burada doyuyor. Tabiî ki hasretlik var. Kendimizi Çaykara'lı hisset sekte buralara yerleştik. Kültürümüzü koruyarak buradaki insanlarla kaynaştık, yaşam devam ediyor, dedi.
BELLENO MOBİLYA Kırıkhan bayi
Ertuğrul Çelebi, Sekiz yıldan beri Krıkhan'da esnaf, ailesi 1965 yılında göç edenlerden. Çaykara ile irtibatı kalmadığını söyleyerek, 2 sene önce Çaykara'ya gittiğini ve artık beni oralarda bağlayacak bir şeyin kalmadığını, Kırıkhan'da mutlu olduğunu söyeldi.
RPOFILO Kırıkhan Bayi Terzioğlu Ticaret
Mehmet Terzioğlu, 30 yıldır burada esnaflık yapıyorum. Kırıkhan'da yaşarken Karadenizli olmanın gururunu yağıyorum. Burada insanlar bizlere güvenle bakıyor. Buranın yerli halkının, Karadenizlilerle birlikte olmanın kendilerini ayrı bir güven verdiğini belirterek, her konuda sosyal olmanın gereklerini yerine getirdiklerini burada Kırıkhanspor'a 2 yıl başkanlık yaptığını ayrıca 8 yıl Kur'an kursu başkanlığını yürüttüğünü söyledi.
HOTPOİNT-ARİSTON Bayi Terzi Zade Ticaret.
Ahmet (Hamit) Terzi,Çaykara'dan rahmetli babası tarafından göç eden ve Kırıkhan'da doğan bir ailenin Çocuğu.
Beyaz eşya satıcılığı ve aynı zamanda Sigorta acenteliği yapıyor. Burada doğmasına rağmen, Çaykara sevgisinden hiçbir şey kaybetmemiş. Her yıl Çaykara'ya gelip hasretliğini gideriyor. Ayrıca, Uzungöl'de 5 yıl otel işletmeciliği yapmış. Terzi; Kırıkhan'da yaşamamız bizim Çaykara'lılığımızdan hiçbir şey kaybetmez. Kültürümüzü sonuna kadar yaşatmak için uğraş vermeliyiz,dedi.
KİLİM MOBİLYA Kırıkhan Bayi
Ramazan Çuman, Kırıkhan'a sonradan 1988 yılında yerleşti. Yaklaşık 12 yıldır esnaflık yapıyor. Kırıkhan'da bulunmaktan son derece memnun. Annesi ve Babası Çaykara'da olduğu için memleketle irtibatı kesilmedi. Zaman zaman Çaykara'daki köyüne gelip hasretlik gideriyor. Kırıkhan'da yaşayanlarla bütünleşmiş durumda. Çuman,Kültürümüzden hiç taviz vermeden yaşadığımız bu topraklarda kimliğimizi koruyarak, Karadenizlileri en iyi şekilde temsil ediyoruz, dedi.
NOT: Zamanım olmadığı için kendilerine ulaşamadığım ve Kırıkhan'ın ekonomisinde söz sahibi olan aşağıda isimleri yazılı, Çaykara'lı firma sahiplerine ve isimlerini kaçırdığımız diğer işadamlarımızdan özür diliyoruz.
Hasan Güven
Mehmet Koçin
Halil Yıldırımhan
Cahit Varlıbaş
Eyüp ve Saffet Kaldırım
Remzi Güven
Osman ve İrfan Kıran
1965 Yılında 408 hane olarak göç eden ve hayatta kalan 44 aile reisinin isimleri aşağıdadır.
ULUCAMİ KÖYÜ
Hasan Çilesiz
İbrahim Koçinoğlu
Musa Terzi
Mustafa Terzi
Abdurrahman Orhan
Osman Koçinoğlu
Mustafa Güven
Rustem Ersoy
Mecit Üstün
Yusuf Aktaş
Hüseyin Terzioğlu
Hüseyin Akhan
Mustafa Üstün
Mehmet Benzer
Mehmet Bayraktar
Davut Ayhan
Mehnet Baştürk
Mehmet Solaklı
D.Ali Ersoy
Ahmet Türköz
ŞAHİNKAYA KÖYÜ
Mahmut Ayan
Mustafa Nuri Ayal
Şaban Ayan
Muharrem Bayraktar
Dursun Bayraktar
Dursun Kıran
Muhammet Kırmaz
Hüseyin Yazar
Rahmi Şen
A.Şevki Ayan
M.Şükrü Ayan
Muhammet Şahin
Mehmet Tiryaki
Muttalip Ayan
Mustafa Erken
A.Riza Babuç
Sait Şahin
Halit Ataman
KABATAŞ KÖYÜ
Ferhat Çakıroğlu
D.Ali Çakıroğlu
Zekeriya Deryal
Süleyman Aydın
Haşim Ayyıldız
Muzaffer Meral
Fotohaber: Çaykara Gündem Gazetesi
Röportajlar: Kemal ÇUMAN
